Syp Wynia wenst het kabinet een fijne kerst
Zo ken ik je weer Syp. Dankjewel voor deze hoopvolle analyse. Artikel zit achter wachtwoord dus maar even knippen plakken.
Spanning bij Wellink, Zalm en… Verhagen!
De komende weken en maanden staan er heel wat reputaties op het spel. Die van Nout Wellink en Gerrit Zalm liggen voor de hand. Maar wat doet Maxime Verhagen in dit rijtje?
Door Syp Wynia
Relatie tussen Verhagen en Balkenende is de afgelopen maanden flink bekoeld
Er worden de komende dagen en maanden rapporten gepubliceerd die grote gevolgen kunnen hebben voor een reeks van Nederlandse auroriteiten. De Commissie-Scheltema oordeelt over de verantwoordelijken bij de ten onder gegane DSB-bank, de commissie-Davids komt op 12 januari met haar bevindingen over de Nederlandse betrokkenheid bij Irak en een Tweede Kamercommissie zoekt uit hoe de financiele crisis juist in Nederland zo hard kon toeslaan.
En dan zijn er over enkele maanden ook nog twintig ambtelijke commissies die moeten vertellen hoe de overheid een vijfde kan bezuinigen.
Bezuinigen
Voor de toekomst van Nederland zijn de laatste commissies het belangrijkst. De ambtenaren leggen de basis voor het door premier Jan Peter Balkenende (CDA) aangekondigde voorjaarsdebat over de toekomst van de rol van de overheid in Nederland.
De keuzes die gemaakt moeten worden, werpen hun schaduw al vooruit. CDA-leider Balkenende wil geen hogere lasten om de schatkistcrisis op te lossen, maar juist bezuinigingen.
Zalm en Wellink
De PvdA van Wouter Bos wil wel hogere lasten. Of de coalitie die tegenstelling, die zich met de gemeenteraadsverkiezingen in zicht aan het verscherpen is, gaat overleven, valt zeer te bezien. Misschien is er volgend jaar zomer al een coalitie van CDA met VVD en D66.
De rapporten over de financiële crisis moeten door zowel president Nout Wellink van De Nederlandsche Bank, ABN AMRO-baas Gerrit Zalm als ook door minister van Financiën Bos met argusogen tegemoet worden gezien. Als wordt geoordeeld dat Zalm te weinig heeft gedaan om van DSB een nette bank te maken, kan hij niet aanblijven bij ABN AMRO.
Ondoordacht
Wellink krijgt aanhoudende kritiek op zijn betrokkenheid bij een reeks van financiële instellingen, de laatste tijd vooral in verband met DSB. Daar kan geen negatief oordeel van een of meer van de commissies bij. En voor Wouter Bos is het, op zijn zachtst gezegd, niet fijn als gevonden wordt dat hij Zalm ondoordacht de baas van ABN AMRO heeft gemaakt.
De door Balkenende ingestelde commissie-Davids kan wel heel pikante effecten teweeg brengen. Het gaat over de manier waarop Nederland in 2002-2003 betrokken is geraakt bij de Amerikaans-Britse inval in Irak.
Schade
Balkenende hoopt te voorkomen dat hij daarbij schade oploopt. Maar als er toch een zwarte piet wordt uitgedeeld en hij zou niet bij Balkenende belanden, dan kan die alleen naar toenmalig minister van Buitenlandse Zaken, Balkenende’s partijgenoot Jaap de Hoop Scheffer gaan. En wie is daar tegenwoordig minister? Inderdaad: Maxime Verhagen, ook CDA’ er en jarenlang trouwe metgezel van Balkenende.
Juist de afgelopen maanden is er een opvallende verkoeling in de relatie tussen de twee top-CDA’ ers waarneembaar. Verhagen leek zich al warm te lopen voor het premierschap voor het geval het Balkenende zou lukken naar Brussel te gaan. Verhagen ergerde zich aan Balkenende’s strapatsen rond de Westerschelde, die de betrekkingen met België heeft geschaad.
Kerstsfeer
Verhagen wilde verder gaan bij het blijven in Afghanistan dan Balkenende. En nu is er ook nog het belangenconflict over wie de mogelijke zwarte piet krijgt over Irak.
Het is zeer wel denkbaar dat de Commissie-Davids tot de slotsom komt dat de informatiestroom vanuit Buitenlandse Zaken over Irak niet compleet was, of zelfs bewust incompleet werd gehouden. In dat geval kan Balkenende buiten schot blijven, maar krijgt Verhagen de politieke erfenis van zijn voorganger De Hoop Scheffer voor de kiezen. Er is wel eens een betere kerstsfeer geweest in de top van het CDA.