Decentraliseren en de participatiewet
Steeds meer taken van het Rijk of de provincie verplaatsen naar de gemeenten. De zorg voor gehandicapten, ouderen en mensen met psychische problemen, valt sinds enige tijd onder gemeentelijke verantwoordelijkheid. Bij jeugdzorg is er al een flink aantal taken overgedragen, de rest volgt spoedig. Ook de nieuw te vormen participatiewet moet door de gemeente worden uitgevoerd. De veranderingen volgen elkaar in rap tempo op. Gemeenten kunnen het nauwelijks bijhouden – vanwaar die haast?
Op zichzelf vind ik decentralisatie van overheidstaken een goede ontwikkeling. De gemeenten krijgen zo meer te zeggen over onderwerpen die dicht bij hun inwoners staan. Als daarmee de betrokkenheid toeneemt kan dat een gunstig effect hebben op de kwaliteit. Voorlopig worden we vooral geconfronteerd met de nadelen. Het is wennen, aan een andere manier van werken. Het wiel moet soms opnieuw worden uitgevonden. Dat de financiële middelen lang niet altijd meeverhuizen van Rijk naar gemeente, maakt het extra lastig.
De afgelopen week werd door het kabinet de participatiewet toegelicht. Een ingrijpende verandering die er voor zorgt dat de gemeenten er nóg een taak bijkrijgen: mensen met een beperking op de arbeidsmarkt begeleiden naar werk bij een reguliere werkgever. Op Twitter las ik een brief van wethouder Berent Daan (@berentdaan) over dit onderwerp. Namens 63 wethouders van de PvdA wordt een groot aantal punten van aandacht verwoord. Het is een duidelijk verhaal waarbij vooral duidelijk wordt dat er nog veel onduidelijkheid bestaat over de invulling van de wet. Soms worden de gevolgen pijnlijk zichtbaar. Ik citeer: ‘Voor mensen met een arbeidsvermogen onder de 30% wordt het steeds moeilijker om werk te bieden bij een reguliere werkgever. Uitgangspunt is dat voor deze mensen een voorziening voor beschut werk geboden kan worden. Voor medewerkers van de sociale werkplaats met bestaande rechten is dit verplicht, voor instroom na 2014 wordt het een mogelijkheid.’ Kort samengevat en vrij vertaald: mensen met een beperkt arbeidsvermogen zullen steeds vaker op een dagverblijf voor mensen met een verstandelijke beperking terecht komen. Een zorgwekkende ontwikkeling. Zo kan de participatiewet er toe leiden dat steeds minder mensen participeren in het arbeidsproces.
Deze column verscheen eerder in Dagblad Waterland.