Volksvertegenwoordiging
Vormt de tweede kamer een afspiegeling van onze samenleving? De vraag stellen is hem beantwoorden. In de tweede kamer vind je geen bouwvakkers, verpleegsters, winkeliers of leraren. Als het gaat om opleidingsniveau lijkt de Tweede Kamer in geen enkel opzicht op Nederland. In de Kamer is 95 procent hoger opgeleid, in het land is dat 28 procent. Veel Kamerleden zijn na hun opleiding direct in een bestuursfunctie terecht gekomen bij de overheid. Zelfs bij een ‘volkse’ partij als de SP moet je met een vergrootglas zoeken naar Kamerleden die op de werkvloer hebben gestaan. Op zichzelf niet zo vreemd, het land besturen vraagt om andere vaardigheden. Je kunt je wel afvragen of deze Kamerleden het volk goed kunnen vertegenwoordigen.
In de gemeentepolitiek is er een vergelijkbare trend zichtbaar. Steeds meer raadsleden hebben een baan in de bestuurlijke sector, bijvoorbeeld als beleidsmedewerker bij een andere gemeente. Ook hier, heel begrijpelijk. Als je niks met gemeentepolitiek te maken hebt is de stap om de politiek in te gaan groot. De raadsleden met bestuurlijke ervaring weten waar ze over praten en kunnen op basis van hun expertise goed onderbouwde besluiten nemen.
Maar toch, het zit me niet helemaal lekker.
Democratie is een mooie uitvinding, maar er zijn ook nadelen. Soms twijfel ik aan de houdbaarheid van het systeem. Wordt het niet eens tijd voor iets anders? En dan niet een beetje rommelen in de marge, zoals een provincie meer of minder, maar het systeem compleet op z’n kop. Ander kiesstelsel, bijvoorbeeld een districtenstelsel zoals in Duitsland. Of een tweepartijenstelsel zoals in de Verenigde staten. Of misschien nog iets anders, wat we nu nog niet kunnen verzinnen. Ik geloof niet dat het ene systeem beter is dan het andere. Ik denk wel dat verandering goed is voor de betrokkenheid bij de politiek. Het maakt ons bewust van wie we ook alweer zijn en waarvoor we ooit de democratie hebben ingesteld als staatsvorm. Ik zie het nog niet zo gauw gebeuren. Daarvoor gaat het, ondanks de crisis, te goed met Nederland.
Deze column verscheen eerder in Dagblad Waterland.