Spurd aan zet
Hoi lieve mensen,
Vanmorgen zagen we in het zwembad allemaal blije gezichten: Het bad werd, onder het toeziend oog van de manager, in tweeën verdeeld. En bij ónze helft werd een bordje geplaatst waarop stond: Schoolslag Snel. Dat wordt nog veranderd in ‘baantjes zwemmen’. De andere helft kan dan benoemd worden als ‘praat-zwemmers’! (grapje)
Bij navraag werd ons verteld dat de manager aan alle betrokken werknemers deze verandering per mail had uitgelegd! Vorige week voor het eerst uitgevoerd.
En toen hebben wij beiden natuurlijk alom verkondigd dat onze zoon, columnist van het NhD, over het gebrek aan ruimte voor de baantjestrekkers onlangs had geschreven in zijn column. Wij trots, en de mensen écht blij. Reactie van een medewerkster: ‘Ja, we hebben een hele goede manager; hij kan heel goed luisteren!’ We hebben haar gevraagd om ons enthousiasme aan hem over te brengen.
Leuk hè?
Miek Olsthoorn – van Rest
Pontveer zoekt ondernemers
Als je per jaar 93.000 euro subsidie ontvangt, ben je dan een ondernemer? Als de gemeente bepaalt wat jouw prijzen moeten zijn en op welke tijden je moet varen, ben je dan wel een ondernemer? De gebroeders Loots, de pontbazen van het pontveer in Ilpendam, vinden van wel. Zij noemden laatst het niet verlengen van het contract met de gemeente een risico dat hoort bij het ondernemerschap. Hoezo risico? De pontbazen hebben de afgelopen jaren weinig ondernemersrisico gekend.
De gemeente Landsmeer en Waterland hebben altijd bijgesprongen wanneer de pontbazen in de problemen kwamen. Was het pontveer in slechte staat dan werd er, met subsidie van het rijk, een nieuwe pont gebouwd. Toen de pontbazen aangaven dat ze het, vanwege de hoge werkdruk, niet meer zagen zitten, kwam er extra geld beschikbaar waarmee personeel kon worden aangenomen. Nu dat ‘extra potje’ op is hadden de gebroeders Loots, zonder overleg, besloten de vaartijden van het pontveer Ilpendam te beperken. Dat is na klachten vanuit de gemeenschap gelukkig snel weer teruggedraaid. Waterland en Landsmeer houden de pontbazen aan hun contract. Dat klinkt stoer, maar dat hadden de gemeentes beter eerder kunnen doen. Bovendien worden de vaartijden nu gewaarborgd omdat medewerkers van de gemeentes de pont bedienen. Veel gekker kan je het zelf niet bedenken.
Je kunt op zijn minst vraagtekens plaatsen bij de gekozen constructie. Als je het pontveer wil privatiseren, stel dan geen voorwaarden aan de pontbazen. Wil je prijzen en vaartijden garanderen, en is dat zonder subsidie niet haalbaar, begin er dan niet aan. Waterland en Landsmeer zijn nu op zoek naar nieuwe pontbazen. In augustus zijn zij een Marktconsultatie gestart om de mogelijkheden van exploitatie van het pontveer Ilpendam te verkennen. Volgens de website van de gemeente Landsmeer moeten de verkennende gesprekken met marktpartijen inmiddels zijn afgerond. Ik verwacht dat de conclusie zal zijn dat dit een heilloze weg is. Of is er nog hoop? Misschien dat ondernemende Ilpendammers de pont kunnen gaan exploiteren. Als zij een stichting oprichten kunnen zij met de subsidie van de gemeente sparen voor groot onderhoud. En eens per jaar een aardigheidje organiseren voor de vele vrijwilligers die bij toerbeurt het pontveer met liefde zullen bedienen.
Deze column verscheen eerder in Dagblad Waterland.
PSG-lezing Wim Veen: onorthodox leren
Professor Dokter Wim Veen weet wat serieuze gamers weten. Van online games kun je veel leren. Wim Veen speelde het spel World of Warcraft , ook vanwege een beroepsmatige interesse, samen met zijn zoon. In de garage bij het huis werd een permanente LAN-party opstelling geïnstalleerd. Samen met vrienden van zoonlief speelde de professor regelmatig mee tijdens 24 uur of 36 uur durende non-stop LAN-parties. De grijze Wim Veen werd vanwege zijn leeftijd af en toe tien minuten pauze gegund. Niet meer, want dat zou ten koste gaan van het speldoel.
In een online game leer je behalve over fantasiewerelden vooral veel over jezelf en over je medespelers. Communiceren is naast het bedienen van de gamepad de belangrijkste vaardigheid. Vaak in het Engels, want behalve met de spelers in de garage speel je met teams over de hele wereld. Omdat er verschillende rollen in het spel zijn kan iedereen de rol kiezen die bij zijn persoonlijkheid past. Dwarves, Gnomes, Orcs en Elves, ze hebben allemaal hun eigen karakter en specialisme. Je kan de avatars bovendien aanpassen naar eigen voorkeur. De mate van invloed die je als persoon of team kan uitoefenen op het spel en de spelomgeving is kenmerkend voor alle online games. Het motiveert enorm. De snelheid waarmee geleerd wordt is daardoor verbluffend.
Wim Veen gebruikte deze inzichten bij de faculteit Bestuurskunde van de TU Delft om te werken aan projecten met serious gaming en andere onorthodoxe leerstijlen. Belangrijkste conclussies: mensen leren beter als hun leerprogramma gepersonaliseerd is; De aangeboden lesstof kan het beste worden aangeboden in vrij te kiezen multi media modules van niet langer dan 15 minuten; Leren wordt krachtiger als het non-linear plaatsvindt en er veel gelegenheid is om informatie uit te wisselen met leergenoten.
Niet geheel toevallig hebben alle grote bedrijven in Nederland hun opleidingsmodules al op deze manier ingericht. De resultaten zijn beter en er wordt vooral efficienter geleerd. Als je je via een multi media module of serious game kan verplaatsen in de leeromgeving dan bén je de leeromgeving. Je wordt er in ondergedompeld. Heel anders dan dat je de casus leest en moet onthouden hoe je in dat geval moet handelen. Onder andere bij Philips en Shell wordt altijd gewerkt in peer groups. Samen met lotgenoten over de hele wereld werken research teams aan de ontwikkeling van nieuwe producten en oplossingen. Het uitwisselen van informatie is daarbij een belangrijk onderdeel. Door informatie te delen ontvang je zelf ook informatie waardoor je jezelf kan verbeteren. En zie daar een directe vergelijking met de online gamers van World of Warcraft.
Er komen steeds meer educatieve modules beschikbaar op internet. Wim Veen geeft een paar voorbeelden: Een taal leren gaat makkelijk met www.livemocha.com. Dat is een Language Learning Community waar echte taalcoaches gesproken en geschreven commentaar geven op ingesproken spraakvaardigheidsoefeningen. Op www.rekentuin.nl staan honderden oefeningen die geschikt zijn om rekenen en wiskunde te leren. Het aangeboden programma sluit aan bij de curricula die op scholen worden gehanteerd. Rekentuin is in spelvorm, en bij iedere goed gemaakte opdracht verdienen leerlingen nieuwe plantjes voor in de virtuele rekentuin. Een ander voorbeeld is het Engelstalige Khanacademy.org. Ontwikkeld door een wiskunde docent maar inmiddels uitgebreid met andere disciplines. Zelfs de Engelse taal hoeft volgens Wim Veen geen belemmering te vormen. Die leren leerlingen er en passant bij door op Kahnacademy.org de lessen te volgen. Net als rekentuin werkt Khanacademy adaptief. Leerlingen kunnen in hun eigen tempo en op hun eigen niveau door de stof.
“Wat betekent dat voor de organisatie van een school”, vroeg ik aan Wim Veen toen er gelegenheid was om vragen te stellen. Nou, dat de boel op de schop gaat, was zijn antwoord. Dus: rooster afschaffen, individuele leerprogramma’s, geen gestandaardiseerde (eind)examens, de docent als coach, en nog belangrijker, het verdwijnen van de hiërarchische lagen in de organisatie. Practice what you preach. Als je wilt dat leerlingen meer samen en van elkaar leren op een gelijkwaardig niveau, doe dat dan zelf ook. Waarom er nog maar een paar scholen in Nederland zijn die een poging doen om volgens deze principes te werken is mij een raadsel. Liever gisteren dan vandaag als je het mij vraagt.
De PSG-lezing is een onderdeel van de PSG-expeditie van de Purmerendse Scholengroep.
Tori Amos
Ik ben geen fan, maar ik vind haar een intrigerende vrouw. Bij toeval raak ik verzeild bij het concert van Tori Amos in Eindhoven. Ze ziet er raar uit op de poster die in de lobby van het Muziekgebouw hangt. Er klopt iets niet, ik herken de vrouw op de poster niet. Is dit Tori Amos? Het doet vermoeden dat er wel een facelift nodig is geweest, in een krampachtige poging de sexy Tori van begin jaren negentig te benaderen. Er staan opvallend veel roodharige vrouwen van boven de dertig in de lobby. Net als hun idool hebben deze vrouwelijke fans de behoefte om de werkelijkheid te veranderen. Door hun haar te verven worden zij een beetje zoals hun grote voorbeeld. Het rode haar is een van de handelsmerken van Tori. Een ander handelsmerk is het in een (lange) jurk met de benen wijd achter de piano zitten. Als een trotse zelfverzekerde vrouw, bewust van haar seksualiteit. Een voorbeeld voor elke moderne geëmancipeerde vrouw. En -een beetje tegenstrijdig- een sekssymbool voor de zelfverzekerde man die hier niet van afschrikt.
Beide Tori’s zijn verdwenen. Een geëmancipeerde vrouw laat haar gezicht niet liften? Een sekssymbool draagt geen verhullende legging onder haar lange jurk. Wat overblijft is prachtige muziek met een dikke vleug nostalgie. De stem van Tori klinkt nog kraakhelder. Net zo prachtig als vroeger. Zoals bijvoorbeeld bij haar grootste hit Cornflake Girl. Het pianospel is nog even indrukwekkend. Het optreden duurt ruim twee en een half uur. Terwijl het begeleidende strijkkwartet twee keer van het podium gaat voor een korte pauze, speelt Tori schijnbaar onvermoeibaar door. Ze weet van geen ophouden. Tot drie keer toe komt Tori terug op het podium voor een toegift. Opgewonden en opgezweept door haar eigen muziek, die vroeger nog net een tikje opwindender moet zijn geweest.
Het nieuwe pinnen!
Het zal vanzelf wel wennen, dacht ik. Dat nieuwe pinnen. Maar het went maar niet. Nog steeds vergeet ik mijn pinpas uit de kaartlezer te halen. Gelukkig zijn de kassieres scherper dan ik ben. Ze helpen mij altijd vriendelijk herinneren. Ik ben nou eenmaal niet zo handig met stukjes plastic op creditcard formaat. Ooit. Ooit zal ook ik gewend zijn. Als het nieuwe pinnen oud is geworden.
En toch, ik vraag me nog steeds af. Waarom? Heb ik iets gemist in de campagne, of hebben ze de reden van het nieuwe pinnen nooit verteld? Zoals bij het nieuwe rijden. Dat je dan zuiniger rijdt en dat dat beter is voor het milieu. Dat snap ik. Bij het nieuwe pinnen kan ik er alleen maar naar gissen. Heeft het misschien iets met veiligheid te maken? Dat je bankpas minder makkelijk geskimd kan worden – moeten we dan over een paar jaar weer nieuw leren pinnen als de techniek van de skimmers weer up-to-date is? Of is het nieuwe pinnen misschien efficiënter? Nou. Dat laatste zeker niet.
Bij het oude pinnen kon je de pas al door de kaartlezer halen zodra de eerste boodschap gescand was. Je kon dan ook je pincode al intoetsen. Het enige wat je nog hoefde te doen als alle boodschappen langs de scanner waren gehaald, was op OK te drukken. Dat scheelt per klant toch al gauw een halve minuut, misschien wel langer. Als het druk is in de winkel moeten de klanten langer wachten. Of de winkel moet een extra kassa openen. Ik kan me niet voorstellen dat de winkels daar blij mee zijn.
Doe normaal!
De raadsleden van de gemeenteraad in Purmerend waren laatst uitgenodigd voor een training met als thema morele oordeelsvorming. Fascinerend. Ik heb alleen moeite om me voor te stellen wat dat eigenlijk is, een moreel oordeel vormen? Dan vind ik dus ergens iets van en vorm dan niet zomaar een oordeel, nee, ik vorm een moreel oordeel. Dan denk ik bij mezelf, heb ik dat goed gedaan? Is dit oordeel moreel juist? En dan zeg ik tegen mezelf, ja Dirk, dat is een moreel juist oordeel? Zoiets stel ik mij voor bij morele oordeelsvorming.
De training was nog maar net begonnen toen er op Twitter ruzie uitbrak tussen twee Purmerendse raadsleden. Om een beetje vertrouwd te raken met de materie stuurde de een vanaf de training een tweet naar de ander die thuis zat: ‘denk jij dat het moreel juist is onderuit op de bank aan een wijntje te zitten terwijl de meeste raadsleden in de raadszaal zijn?’ Dat schoot de ander in het verkeerde keelgat. Hij reageerde: ‘Vanavond avond gemeenteraad over morele oordeelsvorming. Hoop dat iedereen die het nodig heeft er is. #purmerend #gemeenteraad’ De ruzie op Twitter duurde nog wel even voort. De een verdedigde zich ermee dat hij alleen maar een vraag had gesteld en geen oordeel had gegeven, de ander vond de vraag suggestief en legde uit dat hij thuis zat vanwege privé omstandigheden. Een paar dagen en een commissievergadering later meldden de kemphanen dat het geschil was uitgepraat: ‘Gisteren na een interessante Commissie AZ even samen alle plooien gladgestreken! #gewoonevenuitpraten’ En dat is waarschijnlijk moreel gezien juist gehandeld. Maar of je dat leert in een training morele oordeelsvorming?
‘Moreel oordelen gaat er over of een bepaalde handeling in een bepaalde situatie het moreel juiste is om te doen.’ Dat staat geschreven op de website van Governance & Integrity. Als je op Google zoekt op “morele oordeelsvorming” vind je meer van dat soort bedrijven. Eentje er van heeft waarschijnlijk de training verzorgt voor de raadsleden in Purmerend. Een commercieel bedrijf dat geld verdient met het geven van dure trainingen, betaald van publiek geld, gaat mensen in publieke organisaties leren wat moreel juist is en wat niet? Doe eens even normaal man!
Deze column verscheen eerder in Dagblad Waterland.