Column: De Kaasschaaf
Deze column verscheen eerder in Dagblad Waterland.
De Kaasschaaf
Als de politiek moet bezuinigen dan doet ze dat het liefst met beleid. Dat is beter dan de kaasschaafmethode zeggen de beleidsmakers er dan bij. Maar is dat wel zo? De kaasschaafmethode houdt in dat je van alle verschillende uitgavenposten een klein beetje – een plakje – afhaalt. Alle plakjes samen vormen dan het bedrag van de gewenste bezuiniging. Je kunt je inderdaad afvragen of deze methode de beste is. Misschien is het bouwen van een topsporthal wel veel belangrijker dan het wieden van het onkruid tussen de klinkers voor het gemeentehuis? Dan kun je beter bezuinigen op de plantsoenendienst en niet op het budget voor sport. Beleidsrijk bezuinigen heet dat. Er is over nagedacht.
Bezuinigingen vormen voor politici een mooie kans om visie en daadkracht te tonen. Het college van burgemeester en de wethouders gaat daar mee aan de slag. Een lastige opgave. Je doet het namelijk nooit goed. Of je het geld nou afhaalt van het potje voor cultuur, milieubeheer, jeugdzorg of veiligheid, ergens zal het pijn doen. Gemeentelijke diensten, verenigingen en stichtingen doen hun uiterste best om het college van b en w te overtuigen van de noodzaak voor (extra) geld of subsidie. Probeer hen er maar eens van te overtuigen dat ze met minder afkunnen. Waarop baseer je die keuze? Gebruik je daarvoor gezond verstand? Of onderzoek van derden? Hoe vertaal je de conclusie uit dat onderzoek naar beleid? En hoe gezond is je verstand?
Uit recent onderzoek blijkt dat Purmerend in de top 20 van fijnste woonsteden van Nederland staat. Dat kan dan misschien wel wat minder? Bijvoorbeeld wat minder subsidie naar Clup Welzijn. Je kunt je afvragen of hun eetclubjes, buurtbemiddelingsprojecten, gymnastieklessen en creatieve cursussen wel zo belangrijk zijn voor het welbehagen van de Purmerender? Feit is dat Clup Welzijn jaarlijks bijna drie miljoen euro subsidie ontvangt van de gemeente Purmerend. Dat is een heleboel geld. Belastinggeld.
Het zijn geen gemakkelijke keuzes die het college van b en w samen met de gemeenteraad moet maken. De kaasschaafmethode is al met al zo gek nog niet. Het is eerlijk en makkelijk uit te leggen aan alle betrokkenen. Dat is ook een vorm van beleid. Een slimme beleidsmaker heeft daar over nagedacht.
Leerkracht basisonderwijs werkt het hardst
Docenten in het basisonderwijs (PO) hebben de meeste contacturen, werken het hardst en verdienen het minst. De arbeidsvoorwaarden voor PO, VO, BVE, HBO en WO lopen sterk uiteen. Ondanks het gevaar appels met peren te vergelijken een poging:
| Eindschaal min | Eindschaal max | Max. contacturen p.j. (klokuren) | Contacturen p.w. (klokuren) | |
| PO | € 3274 (schaal LA) | € 3597 (schaal LB) | 930 | 25 |
| VO | € 3739 (schaal LB) | € 4962 (schaal LD) | 750 | 20 |
| BVE | € 3749 (schaal LB) | € 5227 (schaal LE) | 850* | 23* |
| HBO | € 3741 (schaal 10) | € 5386 (schaal 13) | - | 12 (schatting) |
| WO | € 4374 (schaal 11) | € 8622 (hoogleraar) | - | 10 (schatting) |
* Volgens de CAO vallen ook individuele begeleiding en overwerk onder de noemer contacttijd.
Let wel! De bedragen die worden gebruikt zijn eindschalen. De eindschaal wordt bereikt na een carrière van tussen de 10 en 16 jaar.
In het voortgezet onderwijs staat een docent bij een volledige aanstelling gemiddeld 20 klokuur voor de klas. Dat komt neer op 25 tot 27 lesuren. Dat is geen luxe. De tijd die over blijft wordt gevuld met voorwerk, nawerk, aandacht voor (mentor-)leerlingen en andere schooltaken. In het basisonderwijs staat een leerkracht op een normale dag 5,5 klokuur voor de klas. Dat betekent dat er vanaf half vier een beetje tijd op school over is om op te ruimen en de lessen van de volgende dag voor te bereiden. In de praktijk komen de leerkrachten op de basisschool tijd tekort. Veel werk wordt mee naar huis genomen en dan nóg is er het gevoel tekort te schieten. Vooral de persoonlijke aandacht voor leerlingen schiet er bij in.
Hoe anders is dat op Hoge scholen en universiteiten. Daar hebben docenten en hoogleraren genoeg tijd om de studenten persoonlijke aandacht en begeleiding te geven. Alleen, ze doen het niet. Over het maximaal aantal contacturen op het HBO en de universiteit is in de CAO’s niks geregeld. Dat betekent dat daar ook geen noodzaak toe is. Met 10 contacturen per week blijft er genoeg tijd over. De cijfers zijn geschat, op basis van informatie die ik van een aantal docenten heb gekregen.
Opmerkingen en aanvullingen s.v.p. in een reactie plaatsen. De tabel wordt regelmatig bijgewerkt.
Khan Academy
Via @VHPurmerend herontdekt: Khan Academy. Deze Salman Khan talk at TED 2011 kende ik nog niet. We delen dezelfde visie. Beter kan ik het niet uitleggen.
RTL Nieuws
Is this for real? Nederlandse architect en kunstenaar krijgen subsidie om, op hun dooie gemak, een leegstaand huis in Detroit (VS) om te toveren tot kunstwerk. Subsidie waarom? Waarvoor? Nou, dat zit zo: omdat we dan kunnen leren hoe we in Nederland in de toekomst creatief met leegstand om kunnen gaan?!!!11!! WTF?! Man, trek je wandelschoenen aan en doe je accuboor, schrobzaag en klauwhamer in een rugzak. Loop naar Lelystad, Winschoten, Hellevoetsluis, Den Helder of Dordrecht. Knutsel de deur open van een leegstaand huis en knap de boel op. Ongelofelijke nep-kraker die je bent. Subsidie van wie? Europa? Nederland? Het Prins Bernhard cultuurfonds?
In dezelfde uitzending van RTL Nieuws het bericht over Jelte van 9 jaar die in coma is geschopt door twee jochies van 10 en 14 jaar. Leeft nu als een plantje. En om het plantje nog enigszins aan het bloeien te krijgen wordt een behandeling in Amerika ondergaan. Een intensieve, langdurige en vooral kostbare therapie. Een jaar lang waren moeder en kind gescheiden van de vader en vandaag zijn ze weer herenigd. De hele onderneming is betaald door sponsoring en giften. Geen cent subsidie. En ook geen bijdrage van de zorgverzekeraar. Zoek de verschillen.
Een knap staaltje provocatie van de redactie van RTL Nieuws. En het werkt. Bij mij.
Column: Als in Ilpendam
Deze column verscheen eerder in Dagblad Waterland.
Als in Ilpendam
Ik ben opgegroeid in Ilpendam. Ook al is het twintig jaar geleden dat ik het dorp heb verlaten, ik blijf een Ilpendammer. Nog altijd kan ik genieten van het dorpsleven. Sinds vorig jaar ben ik weer regelmatig in het dorp, voor een potje voetbal met het derde elftal van SV Ilpendam. Het is alsof de tijd heeft stilgestaan. Vooral na de wedstrijd, als we blijven hangen om naar het eerste elftal te kijken. Iedereen leeft mee, er wordt samen gejuicht en toeschouwers geven commentaar op het spel. Na de wedstrijd drinkt men samen een biertje in de kantine en wordt het dorpsleven uitvoerig besproken. Ilpendam is in al die jaren niets veranderd. De gemeenschapszin is er onveranderd groot.
Vanuit een gezamenlijke behoefte wordt er veel georganiseerd in Ilpendam. Of het nou om sport gaat of om kunst en cultuur, er zijn altijd wel mensen te vinden die iets willen organiseren of bereid zijn een handje te helpen. Is er animo om te wandelen en te fietsen, dan wordt ‘De ronde van Ilpendam’ in het leven geroepen; Muziekliefhebbers komen aan hun trekken tijdens Parckpop of bij de bandjes die optreden in het Wapen van Ilpendam; De toneelvereniging trekt volle zalen en de fanfare speelt voor jong en oud liedjes van Annie M. G. Schmidt in de muziektent in het park. Het zijn zomaar wat voorbeelden, er gebeurt nog veel meer in het dorp. Ilpendammers zijn er trots op. En terecht. Er is niets mooier dan op eigen kracht iets voor elkaar krijgen en samen voldoening te hebben van het succes. De subsidie voor de fanfare en de toneelvereniging is minimaal. Parckpop en ‘De ronde van Ilpendam’ draaien volledig op vrijwilligers.
Het is onmogelijk om de vergelijking te trekken met mijn huidige woonplaats, Purmerend. Toch zou ik willen dat Purmerend wat meer was als Ilpendam. Wat zou er gebeuren als er in Purmerend geen subsidie meer zou zijn voor een festival als Reuring, of voor pop- en cultuurpodium P3? Zouden er dan geen uitingen van kunst en cultuur meer zijn in Purmerend? Of zou er vanuit de gemeenschap zin ontstaan om dat zelf te gaan organiseren? Zoals in Ilpendam.
Visie op voedsel
Voedsel van de toekomst komt uit het laboratorium. De structuur en de smaak van een hamburger of een prei, worden dan gesimuleerd door gecontroleerde chemische reacties van moleculen. Dat was mijn logische gedachte naar aanleiding van het gedoe met de EHEC-bacterie. Het kost steeds meer moeite om voedsel te produceren. Bacteriën worden resistent voor antibiotica. Schimmels en insecten overleven de meest agressieve bestrijdingsmiddelen. Biologische teelt biedt geen oplossing. Gemuteerde bacteriën, schimmels en insecten zijn dol op de biologisch dynamische tomaat en het diervriendelijk vetgemeste varken. Tot nu toe is het antwoord op deze zorgelijke ontwikkeling nog niet gevonden. En als die al wordt gevonden, dan hebben we altijd nog het mondiale voedseltekort dat ervoor zal zorgen dat mijn gedachte waarheid wordt.
Een dag later zag ik dit interview op teevee.
Excellente leerlingen. Gatverdamme!
In het NHD van vandaag: ‘Leerkrachten werken nu een jaar lang met zes groepen excellente kinderen, die een dagdeel per week op hun capaciteiten aangepaste lessen krijgen in een lokaal bij basisschool De Koempoelan. Gatverdamme! Al mijn haren gaan rechtovereind staan. Hier is een ambitieuze directeur aan het werk die de modegrillen van politiek Den Haag verkeerd interpreteert. Al dan niet gedicteerd door onderwijskundige adviseurs met het hoofd in de wolken, wars van de leerpraktijk. Echt niets deugt van deze poging om van de ‘zesjescultuur’ af te komen.
Wie bepaalt of de leerling excellent is? Is elke leerling niet excellent? Ieder op zijn eigen manier? Zitten in deze groepen alleen de leerlingen die hun lesje taal en rekenen op tijd voldoende hebben afgerond? Of ook de creatieve geesten die moeite hebben zich in het klaslokaal te concentreren, door een gebrek aan creatieve uitdaging? En hoe zit het met die excellente voetballer van de E1 die de hoofdsteden van Europa maar niet uit zijn hoofd geleerd krijgt? Zitten deze leerlingen ook in een van die zes groepen?
Een dagdeel in de week? Dat is krap drie uur. En de rest van de week mogen deze excellente leerlingen zich weer de pleuris vervelen? Wauw! En dan ook nog eens in speciaal lokaal. Hoe zullen de leerlingen zich voelen die niet bij de uitverkorene horen? Pedagogisch onverantwoord, dat is het. Excellente programma’s moeten er zijn voor alle type leerlingen. Gewoon in het klaslokaal of de vertrouwde leeromgeving. Fuk dit.
Tenminste houdbaar tot
Hoeveel voedsel wordt er weggekieperd omdat het zogenaamd over de houdbaarheidsdatum heen is? Uit angst voor een buikgriepje mikken mensen zonder pardon prima voedingsmiddelen in de pedaalemmer. Men vertrouwt liever een de geprinte datum op het etiket dan de eigen zintuigen. Wie heeft ooit bedacht dat je de houdbaarheid met een datum vast kunt leggen? Hoe koud is jouw koelkast? Hoe lang heeft die rosbief zondag op de ontbijttafel gelegen? Werkt de houdbaarheidsdatum nog als je de dop van de ketchup er niet goed op hebt gedaan? Als de crème fraîche volgens de datum nog houdbaar is, is die groene schimmel die er op groeit dan eetbaar? Als melk zuur is geworden, dan spuug je die vanzelf weer uit, als je het voor de eerste slok nog niet had geroken. Spinazie die bruin en snotterig is doe je niet meer in de pan. Als de filet americain nog goed ruikt, dan zal hij nog wel eetbaar zijn. Als je een dag daarna aan de dunne bent, dan was hij misschien toch niet meer zo vers. Of misschien was dat toch de EHEC-bacterie op de mosterdkiemen die je in de salade had verwerkt.
Hoe deden mensen dat vóór 1991, toen er nog geen Warenwetbesluit Etikettering van levensmiddelen van kracht was? Waarom is dat besluit eigenlijk genomen? Was dat omdat er zoveel slachtoffers vielen door het nuttigen van verrot voedsel, of was het de ziekelijke drang tot overregulering? Wég met het mondiale voedseltekort! Redt onze luie zintuigen! Schaf de houdbaarheidsdatum af!