DirkZijn

De term ‘veilige school’ wordt veel gebruikt in voorlichtingsmateriaal van scholen. Maar wat is dat eigenlijk, een veilige school? Staan er dan metaaldetectoren bij de ingang, is er beveiliging ingeschakeld om de rust in school te bewaren? Wordt er nooit gevochten of gepest? Je kan wel zeggen dat je een veilige school hebt, maar hoe zie je dat dan?

Een veilige school is een school waar leerlingen en medewerkers zich veilig voelen. Maar hoe bereik je dat? Vaak zijn maatregelen die worden verzonnen repressief. Zorgen dat er geen onrust in de gangen is door extra surveillance, pestcontracten om pestgedrag te bestrijden, kluisjescontrole. Niet dat dit allemaal zinloos is, maar echt helpen doet het niet.
In het beste geval wordt er voorlichting gegeven. Over pesten, drugsgebruik en criminaliteit. Het maakt leerlingen bewust van hun rol en verantwoordelijkheid, maar of het effect heeft? Wat doet die bewuste leerling als hij straks deel uit maakt van een groep pesters? Is hij dan ineens wél dapper en durft hij in te grijpen? Dacht het niet.

Als je écht iets wilt met het veilig maken van de school begin je bij de medewerkers. Docenten, concierges, schoolleiding. Zorg er bijvoorbeeld voor dat die onervaren docent niet meer als een bang muisje voor de klas staat en telkens aan de noodrem moet trekken. In een klas waar orde en rust heerst is weinig ruimte voor pesten. In een school met veel van die klassen is het al gauw veilig.

Niet alleen orde en rust zijn van belang, ook de aandacht voor de leerling is dat. Als woede of pestgedrag in een vroeg stadium wordt gesignaleerd dan is het nog bespreekbaar. Er zit altijd iets achter. Als de leerling zich veilig voelt bij de leerkracht, alleen dan aanvaart de leerling hulp.

Met het in rap tempo naderende lerarentekort zal het onderwerp ‘veilige school’ nog wel eens terugkomen op de agenda. Meer onervaren, onbevoegde en onbekwame docenten, dragen niet bepaald bij aan de veiligheid in school. Ik hoop maar dat meer mensen het inzicht krijgen dat een veilige school begint bij de medewerkers. Als ze advies nodig hebben over hoe ze dat moeten aanpakken kunnen ze contact met mij opnemen.