Berichten met de tag: „Onderwijstijd“
Schoolvakantie idioot lang
De zomervakantie in het onderwijs is idioot lang. Officieel duurt de vakantie zeven weken, in werkelijkheid is het op de school waar ik werk bijna acht weken. De laatste week voor de vakantie zijn er nauwelijks mensen in het gebouw. Ook de eerste week van een nieuw schooljaar begint rustig.
Voor leerlingen en docenten is het tamelijk noodzakelijk dat er regelmatig een onderbreking van het rooster is. Lesgeven en leskrijgen is topsport. Ga er maar aan staan: per dag zes tot acht klassen een lesje leren. Of erger: zes tot acht keer op een dag een nieuwe docent voor je neus die wil dat je luistert of iets doet waar je geen zin in hebt. Aan het einde van een lesperiode van gemiddeld acht weken ben je dan wel toe aan vakantie. Een weekje ertussenuit doet wonderen.
De normjaartaak van een docent bedraagt 1659 uur. In een jaar tijd worden docenten verondersteld die uren aan werk te besteden. Een simpele rekekensom laat zien dat geen docent dat haalt. Als ik optimisch reken, dan werkt een gemiddelde docent 7 uur op een dag op school, 38 lesweken lang = 38 weken x 5 dagen x 7 uur = 1330 uur. Stel dat een docent daarnaast elke werkdag een uur thuis werkt aan nakijken en voorbereiding van de les. Dat is 38 weken x 5 dagen x 1 uur = 190 uur. In een jaar werkt een docent dan 1330 + 190 = 1520 uur. Doe er nog wat ouderavonden en ander activiteiten buiten schooltijd bij en je komt op 1550 uur. Dan blijft er in deze optimische berekening toch nog 119 uur over om tijdens de vakanties in te vullen. Dat zijn bij elkaar drie (3!) werkweken van 40 uur.
Het is maar een berekening, werkdruk is niet alleen in uren uit te drukken. Toch zou het goed zijn om de zomervakantie met drie weken te verkorten. Het verspreidt de werkdruk en geeft lucht in het rooster. De lesdagen kunnen voor docenten en leerlingen korter worden. Dat scheelt wel drie lesuur per week. Leerlingen maken minder lange dagen en zijn beter bij de les. De ruimte die ontstaat kan de docent bijvoorbeeld gebruiken voor leerlingbegeleiding, scholing of het ontwikkelen van nieuwe lessen. En er blijft nog een zomervakantie van vier weken over. Lang genoeg voor mij.
Onderwijstijd
Onderwijstijd. Ik schreef er al eerder over. De regering komt er niet uit dus er moest een commissie van wijzen aan te pas komen. De opdracht die de commissie Cornielje van de staatssecretaris mee kreeg was al verkeerd. Volkomen kansloos.
25 april 2008 ontving de Kamer een brief over de instelling van de commissie Cornielje: “De volgende uitgangspunten geven richting aan het onderzoek: inhoud en kwaliteit van het onderwijsprogramma staan niet ter discussie; de financiële ruimte is het thans geldende budget en een wettelijke norm voor voldoende onderwijstijd als zodanig is nodig.”
Met andere woorden, de commissie mag niet onderzoeken of vasthouden aan de 1040 uur wel de beste manier is om goed onderwijs te verzorgen. En de commissie mag ook niet zeggen dat er meer geld moet komen, want dat hebben we niet.
Ja, en dan krijg je zo’n belachelijk advies als gisteren is gepubliceerd. Persoonlijk boeit het mij niet of ik een week minder vakantie krijg of niet. Zeven weken vakantie is erg lang. Wat mij wel boeit is dat het voorstel van de commissie geen verbetering biedt voor de druk die er op de onderwijstijd staat. De zogenaamde ophokuren blijven bestaan. Toetsweken zijn haast onmogelijk en tijd nemen voor individuele gesprekken met leerlingen al helemaal.
Het enige voordeel is dat er wat meer tijd kan komen voor studiedagen en onderwijsontwikkeling. De vijf dagen die van de vakantie worden afgesnoept kunnen door het jaar heen daar voor worden ingezet. Alleen jammer dat verreweg de meeste VO scholen zich geen raad weten met onderwijsontwikkeling. En dan zit je duimen te draaien op een studiedag. Gelukkig is dat in mijn deelschool niet het geval.
Ondertussen is het de kunst om je als school zo weinig mogelijk aan te trekken van alle regels die uit den Haag komen. Gewoon inplannen die toetsweken en individuele gesprekken. Afschaffen die ophokuren. Ga de discussie maar aan als de inspectie langs komt. Accepteer een eventuele boete. Toen ik dit voorstelde in de Task Force Onderwijstijd, met de top van de Purmerendse ScholenGroep, werd ik uitgelachen. Dat maakte mij een tikje onzeker. Nu een paar jaar later lijken steeds meer scholen mijn standpunt te volgen.
Beter Onderwijs Nederland (BON) over de commissie Cornielje.
Onderwijstijd – de 1040 uren norm
Waarom zo’n heisa over een norm die al jaren onveranderd hoog is? Of nee, dat klopt niet helemaal, tot voor kort moesten leerlingen nog 1067 uur per jaar naar school, de norm is dus recent nog verlaagd. Zijn de leerlingen verwend en moet de zweep over de stakende meute?
Niet dus, want er is wel degelijk iets aan de hand. Sinds vorig jaar wordt er namelijk streng gecontroleerd op het halen van de norm. Als scholen de norm niet halen krijgen ze een flinke boete en lopen ze zelfs het risico dat de financiering wordt stop gezet. Voor die tijd werd het niet halen van de norm, volgens goed Nederlands gebruik, gedoogd.
Het kwam enkele jaren geleden voor dat scholen met moeite 900 uur per jaar haalden. Twee weken of zelfs drie weken voor de zomervakantie hadden de leerlingen op school behalve boeken inleveren en een sportdag weinig meer te doen. Ouders klommen toen in de pen en de minister was het met ze eens. Met als gevolg het einde van het gedoogbeleid.
De scholen hebben de grootste moeite om met de nieuwe situatie om te gaan, met als gevolg gekunstelde oppas-uren die door leerlingen terecht als nutteloos worden ervaren. De scholen geven aan dat ze niet genoeg geld ontvangen om de extra lessen te verzorgen en zo een nuttige invulling voor de extra tijd te creeren. De minister is het daar niet mee eens.
In de afgelopen jaren hebben vakbonden, in samenwerking met de medezeggenschapsraden van de scholen, hun best gedaan om de arbeidsvoorwaarden van de docent te verbeteren. En met succes. Minder lessen per week, meer tijd voor ontwikkeling en begeleiding. Zo is ondermeer afgesproken dat een schooljaar uit 36 lesweken bestaat. Om de norm van 1040 uur te halen zijn echter minimaal 39 weken nodig als je tenminste niet van 8.00 tot 18.00 uur op school wilt zitten. Met de arbeidsvoorwaarden die scholen en vakbonden overeen zijn gekomen was het ook in die tijd onmogelijk om de (toen nog) 1067 uur te halen. Alleen werd dat toen nog gedoogd.
Om met hetzelfde geld en dezelfde arbeidsvoorwaarden de norm van 1040 uur te halen is een haast onmogelijke opgave. Met een gelijk aantal docenten moeten namelijk veel meer lessen worden verzorgd. Dat betekent dat docenten ongeveer twee lessen per week meer voor de klas moeten staan en dat bovendien meer weken per schooljaar. Leg het ze maar uit. Het lijkt voor de hand te liggen dat er inderdaad meer geld naar de scholen moet wil men vasthouden aan de norm. De arbeidsvoorwaarden uitkleden in een tijd dat het nodig is het beroep van docent aantrekkelijker te maken, vanwege een dreigend structureel tekort aan docenten, lijkt mij niet echt logisch.
Een andere oplossing is natuurlijk de norm loslaten. En niet eens zo’n verkeerde oplossing als je het mij vraagt. Zorg ervoor dat leerlingen niet drie weken voor de zomervakantie ‘vrij’ zijn maar geef wel wat ruimte voor een vrije invulling van de onderwijstijd. Controleren dus op kwaliteit en het behalen van de leerdoelen en niet op kwantiteit. Of het ministerie het hier nou mee eens is of niet, het zal er wel op uitdraaien. Meer geld is er niet, de leerlingen en de docenten zullen niet bijdraaien en dan is het tijd voor een pragmatische oplossing.